عنوان کتاب: چلچراغ شیراز: تحلیلی از قیام احمدبن موسی و برادران امام رضا علیه السلام
نویسنده: جلیل عرفان‌منش
از میان برادران بزرگوار امام رضاعلیه‌السلام، شرح حال حضرت احمدبن‌موسیعلیه‌السلام جای ویژه‌ای دارد، چراکه مهاجرت وی به ایران، گسترده‌ترین مهاجرت سادات علوی و امامزادگان در عصر عباسیان به‌شمار می‌رود. همچنین کثرت آرامگاه‌های امامزادگان در استان فارس گویای آن است که شمار زیادی از خویشان و سادات بنی‌هاشم در معیّت احمدبن‌موسیعلیه‌السلام به ایران آمدند. کتاب «چلچراغ شیراز» اثر دکتر «جلیل عرفان‌منش» با محوریت موضوعیِ معرفی و شناخت حضرت احمدبن‌موسی‌الکاظم شاهچراغعلیه‌السلام و قیام ایشان و برادران امام رضاعلیه‌السلام است. حضرت احمدبن موسیعلیه‌السلام، یکی از شخصیت‌های برجسته تاریخ اسلام محسوب می‌شود که برخی از ابعاد شخصیت و زندگانی وی در پرده ابهام است. حضرت احمدبن‌موسیعلیه‌السلام، فرزند هفتمین پیشوای شیعیان، حضرت امام موسی‌کاظمعلیه‌السلام و امّ‌احمد است که در میان همسران آن حضرت، محبوب‌ترین و داناترین آن‌ها به‌شمار می‌رفت.
در فضیلت احمدبن‌موسیعلیه‌السلام، سخن بسیار است. به طور کلی از آن‌چه که نسب‌شناسان علمای رجال، محدثان، محققان، مورخان و نویسندگان در مدح ایشان نوشته‌اند، بر می‌آید که او«کریم، شجاع، فاضل، صالح، پرهیزگار، صاحب ثروت و منزلت، بزرگوار و با عزت» بوده و نزد پدرش منزلتی خاص داشته است. فضائل حضرت احمدبن‌موسیعلیه‌السلام در منابع متعدد به صورت‌های گوناگون آمده است که دکتر عرفان‌منش به برخی از آن‌ها در کتاب حاضر به ضرورت و با رعایت اختصار اشاره کرده است. کتاب چلچراغ شیراز سعی دارد تا ابهامات و تشکیک‌های پیشین را برطرف نموده و به تعمیق و گسترش دامنه پژوهش مرتبط با ایشان بیافزاید. نويسنده با مراجعه به منابع و كتب فراوان توانسته است تحليلي دقيق از اين واقعه مهم در تاريخ تشيع ارائه نموده و در خصوص رويدادهاي حادث‌شده در فارس و شهادت حضرت در مكان فعلي اسناد و مداركي مطرح نمايد.
از ويژگي‌هاي مهم زندگاني احمدبنموسيعلیهالسلام و ديگر برادران امام رضا، پيدايش فرقه‌هاي مذهبي، پس از شهادت امام موسي‌كاظمعلیه‌السلام است. در شرايط سركوب و اختناق ناشي از حكومت عباسي، گروهي از شيعيان كه مروج قيام مسلحانه عليه مأمون بودند، به جانبداري از احمد بن موسيعلیه‌السلام برخاستند. اين گروه، بر اين نظر بودند كه امامت و جانشيني پس از شهادت امام موسي‌كاظمعلیه‌السلام، به احمد بن موسيعلیه‌السلام تعلق دارد. در کتاب حاضر، علاوه بر شرحی بر زندگي و قيام احمدبنموسيعلیهالسلام، مبارزات او و برادرانش عليه عباسيان چگونگي پيدايش فرق شيعه در زمان امام موسي‌كاظمعلیه‌السلام و مسأله‌ي امامت احمدبنموسيعلیهالسلام، اوضاع سياسي عصر مأمون، علل قيام احمد بن موسيعلیه‌السلام و برادران امام رضاعلیه‌السلام و سرانجام نحوه شهادت ایشان تشريح‌شده است. در پايان کتاب اشعاري در مدح حضرت سیدالسادات الاعاظم احمدبن‌موسي‌الكاظمعلیه‌السلام به انضمام زيارت مختص امام رضاعلیه‌السلام و زيارت احمدبنموسي الكاظمعلیه‌السلام ارائه شده است. انتشارات «بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی» کتاب را با 396 صفحه در قطع وزیری چاپ و منتشر کرده است. این کتاب تا کنون با توجه به استقبال خوب خوانندگان بارها تجدید چاپ شده است.