عنوان کتاب: دولت و توسعه‌ی اقتصادی در ایران

نویسنده: عباس مصلی نژاد

کتاب «دولت و توسعه اقتصادی در ایران» اثر «عباس مصلی نژاد» است که در باب رشد اقتصادی نگارش یافته‌است. این کتاب درهفت فصل با عناوین دولت و فرهنگ توسعه سیاسی اقتصادی در ایران، رهیافت‌های توسعه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران، دولت و توسعه اقتصادی، گفتمان اقتصادی سیاسی توسعه، تحول ساخت و کارکرد دولت در گفتمان، ساخت و کارکرد دولت در روند توسعه و برنامه‌های توسعه اقتصادی ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی سامان یافته است.

در بخشی از مقدمه این کتاب می‌خوانیم: «یکی از مسائل و مباحث اساسی ایران امروز، توسعه و چالش‌های فرا روی آن است. بیش از یکصد و پنجاه سال از اولین تلاش‌های برای نوسازی و اصلاح ساختارهای نظامی، اقتصادی، اداری و اجتماعی ایران می‌گذرد. روند نوسازی ایران متأثر از تحولات فکری، اقتصادی و سیاسی مغرب زمین، عمدتاً در دوره‌ی قاجار شروع شد. در نیمه‌ی دوم قرن نوزدهم میلادی، کشورهای غیرغربی و عمدتاً آسیایی که خود را عقب مانده دیدند، سعی در اقتباس پیشرفت‌های غربی به ویژه در زمینه‌های نظامی، اقتصادی، و صنعتی کردند. در ایران نیز به دنبال شکست در سلسله جنگ‌هایی با روسیه، فکر اقتباس پیشرفت‌ها و آموزش فنون غربی عمدتاً نزد صدراعظم‌ها شکل گرفت. اقدامات اصلاحی دوره‌ی قاجاریه توسط عباس میرزا (صدراعظم و ولیعهد فتحعلی‌شاه)، امیرکبیر و سپهسالار (صدراعظم‌های ناصرالدین شاه) پیگیری شد. در دوره‌ی بعد از انقلاب مشروطه، رضاشاه به طور جدی به نوسازی اقتصادی، زیربنایی، بوروکراتیک و اجتماعی ایران همت گمارد. وی توانست با تشکیل حکومتی متمرکز و با اختیارات کامل و مطلبق، بنای ایران نوین را پی‌ریزی کند. در راستای نیل به این هدف، محمدرضا شاه به ویژه در دوره‌ی پس از کودتای 28 مرداد سال 1332، روند نوسازی ایران را در قالب برنامه‌ریزی دولتی ادامه داد و پنج برنامه‌ی عمرانی را به اجرا دراورد. ولی در عین حال ساختار سیاسی، توسعه‌نیافته و سنتی باقی ماند. در دوره‌ی پس از انقلاب اسلامی، به ویژه در دهه‌ی اول به دلیل مسائل و درگیری‌های پس از انقلاب بین گروه‌های مختلف سیاسی و نیز وقوع جنگ هشت‌ساله، عملاً اقدامی در جهت نوسازی ایران صورت نگرفت و شاخص‌های اقتصادی ـ اجتماعی نیز با رشد منفی مواجه شدند. در دهه‌ی بعد برنامه‌هایی در راستای توسعه اقتصادی ـ اجتماعی به اجرا درآمد. نشر نی کتاب را در 296 صفحه قطع رقعی چاپ و منتشر کرده است.